Tarihi Zirve Sonrası Halkın Gündemi Dolar

Doların tarihi zirveyi görmesi ile halkın gündemi tekrar dolar oldu. Görüşlerini aldığımız uzmanlar ve vatandaşlar düşüncelerini gazetemiz ile paylaştı.

Tarihi Zirve Sonrası Halkın Gündemi Dolar

Dolar düşük hacimli piyasada 8.89 lirayla yeni tarihi zirvesini gördü. Dolar, Merkez Bankası’nın perşembe günü aldığı sürpriz faiz indirimi kararı öncesi 8.65 lira civarındaydı. Politika faizinin 100 baz puan indirilmesiyle yükselişe geçti. Gözler bu hafta gözler FED’den gelecek açıklamaya çevrildi. Geçtiğimiz gün 8.89 TL ile zirve yapan dolar salı günü (dün) saat 19 itibarı ile 8.87 seviyesindeydi. Doların zirveyi gördüğü gün biz de uzmanlardan ve vatandaşlardan görüş almak için sokaklardaydık.

Doların tarihi zirveyi görmesi ile hem uzmanlara hem de vatandaşlara “Doların yükselişini neye bağlıyorsunuz?” diye sorduk.

Görüşlerini aldığımız vatandaşlar dert yanarken uzmanlar ise yükselişin sebeplerini ve önerilerini paylaştı.

“Maaşımızı Türk lirası alsak da doların artışı hayatı pahalaştırıyor” diyen vatandaşlar hayat pahalılığından şikayet ederken uzmanlardan da farklı görüşler geldi.

Kuyumcular Derneği Başkanı Osman Nuri Okudan bu sorunların geçici olduğunu savunurken artıştaki sebebi yurtdışından yapılan baskı olarak savundu.

Heri Kuyumculuk yetkilisi Gökçe Kahraman ise doların artışın sebebini dünya piyasalarındaki gerginlik olarak açıkladı.

Ahlatcı Kuyumculuk Hazine Görevlisi Efruz Talha Tökel ise ülkedeki belirsizliklerin doların artışının temel sebebi olduğunu vurguladı.

Okudan ve Tökel son olarak halka altına yatırım yapın çağrısında bulundu.

“Bu Sorunlar Geçici”

Osman Nuri Okudan (Okudan kuyumculuk Sahibi / Kuyumcular Derneği Başkanı): Dolardaki artış %1’lik bir faiz indiriminin sonucunda yurtdışından bize baskı yapan ülkelerin hıncı diye düşünüyorum. Ekonomiyi sarsmak için ellerinden geleni yapıyorlar fakat bunu ancak belli bir düzeye kadar yapabiliyorlar. İnşallah muvaffak olamayacaklar ve ülke olarak gücümüz daha çok artacak. Bu sorunları geçici sorunlar olarak düşünüyorum. İlerleyen zamanlarda hem ülke ekonomisinin hem de halkın hayat standartlarının daha güzel yerlere geleceğini düşünüyorum.

Altına Yatırım Yapın Çağrısı

Halk genel olarak doların artışına herhangi bir reaksiyon vermedi fakat büyük meblağlarda ticaret yapanlar dolardaki bu artıştan etkilenmiş olabilir. Halk hâlâ dolar birikimini ellinde tutuyor. Zaten şöyle bir durum var 100 kişiden 50 kişi altın biriktiriyorsa 10-15 kişi dolar biriktiriyor. Ben her zaman söylüyorum kağıt yerine insanların altına yatırım yapması gerektiğini söylüyorum. Misal veriyorum Amerika’da herhangi bir sıkıntı olduğu zaman kağıdın hiçbir hükmü yok. Sonuç olarak bir kağıt parçası çünkü. Amerika aynı kağıda dolar basıyor biz ise TL fakat altın her yerde altındır.

Altın rezervleri azalmakta olan ve dünya üzerinde her türlü ürünün içine katılabilen ve olmazsa olmaz niteliğinde olan bir madde. Bu sebeple ben her zaman tercihimi altından yana kullanıyorum. Vatandaşlara tavsiyem büyük meblağlar olmasa bile en azından ayda bir gram ya da bir çeyrek olsun kenara koymalarıdır. En azından vakti geldiklerinde ellerindeki parayı korumuş hatta daha da arttırmış olurlar.

“Artıştaki Sebep Dünya Piyasalarındaki Gerginlik”

Gökçe Kahraman (Heri Kuyumculuk) : Fiyatlardaki hareketlenmelerde vatandaşın hem dövize hem de altına olan ilgisi artıyor. Bu süreçte benim gördüğüm kadarıyla vatandaşlarda doları elimizden çıkaralım diye bir kaygı gözlemlemedim. Altının ONS’u dolara bağlı olduğu için doğal olarak dolar artınca altında da artış oluyor. Önümüzdeki günler adına bir tahminde bulunamıyorum. Elektrikli piyasa ortamı olduğundan birçok kişide benim gibi bir tahminde bulunamayacaktır. Doların artışı işe sadece bizim ülkemizle alakalı bir şey değil dünya piyasalarındaki gerginliklerle alakalı diye düşünüyorum.

“Doların Yükselmesine Ülke İçindeki Belirsizlik Neden Oluyor”

Efruz Talha Tökel (Ahlatcı Kuyumculuk Hazine Görevlisi) : Doların yükselişi uluslar arası piyasalar için farklı Türkiye için farklı bir anlam ifade ediyor. Dolar, Türk Lirasının değer kaybetmesi ve dolar endeksinin dünya çapında değer kazanmasıyla birlikte farklı bir değer kazanıyor. Türkiye’de doların yükselmesine son 5-6 yılda ülke içindeki belirsizlikler neden oluyor. Bu belirsizliklerin içinde ekonomik, siyasi birçok sebep var. Özellikle son bir yılda Amerika’nın FED faizinden bahsetmesi ve doların uluslar arası piyasada inanılmaz derecede artması Türkiye gibi ekonomisi daha toparlanmakta olan devletlerde bir korku, panik havası oluşturuyor.

Bununla beraber Türk Lirasının değer kaybetmesi ve doların uluslar arası piyasada değer kazanması Türk Lirasını daha kırılgan hale getiriyor. Türkiye’de doların yükselmesinin sebeplerinden bir tanesi de geçmişten gelen bir kültür olması.

Dolarizasyon dediğimiz enflasyonlardan dolayı insanlar kendi paralarını koruma arzusunda oluyor. Bu çok tabii ve normal bir olaydır. İnsanlar büyük uğraşlar vererek kazandıkları paraların kaybolmamasını ve değerlerinin azalmamasını isterler. Bundan dolayı bu yatırım dolar ve euro gibi döviz veya altın olur. Dünya piyasalarına baktığımız zamanda ONS altın dolarla eşit bir kavramdır.  Türkiye’de siyasi belirsizliklerin olması, halkında zaten dolar ve altın alma hevesi Türkiye gibi devletlerde doların belli dönemlerde yüksel olmasına yani talebin çok artmasına sebep oluyor.

Merkez Bankası Faktörü

Bunun dışında ekonomik sebeplerde var. Örnek verecek olursak, Merkez Bankası görevinin siyasi olarak ilişkilendirilmesi, uluslar arası Merkez Bankası’nın siyasi bir oluşum olmasını istemiyor. Uluslar arası piyasada Merkez Bankasının siyasi bir organ olduğu izlenimi oluşmuş durumda. Bunun doğruluğundan bahsedemesek de böyle bir izlenim söz konusu.

Dediğim gibi bu gibi sebeplerden dolayı halka dolara bir talep var bu etkenler doların değerini arttırıyor. Dolar ile altının ilişkisi 1930’lara dayanıyor. O yıllarda ONS altın belirli bir dolara endeksleniyor. Uluslar arası piyasa bunu para birimi olarak kabul ediyor. 80’li yıllarda bu ilişki azalsa da hâlâ günümüzde böyle bir kültür devam etmektedir. İnsanlar söz konusu devlet Amerika gibi bir devlet olunca onu tercih ediyor çünkü enflasyon konusunda güveniyorlar, devletin gücü olarak güveniyorlar.

Türkiye gibi devletlerde de gram altın denen altın kavramı çıkıyor. Gram altın hem doların hem de ONS’un artmasıyla artacağı gibi bunlardan birinin azalmasıyla azalabilirde. Bunun dışında TL’nin değer kaybetmesiyle de altın ve dolar artabilir. Bundan önceki dönemlerde ONS altın değer kaybetmesine rağmen Türkiye’de gram altın sürekli değer kazanmıştır. Bunun sebebi TL’nin değer kaybetmesidir.

Vatandaşlara Öneri

Yatırımcılara tavsiyem altını sadece gram altın üzerinden değil de ülkelerin altına olan taleplerini takip ederek, ONS’un hareketlerini takip ederek analiz etmeleridir. Altının güçlü olması demek doların zayıf olması, doların güçlü olması altının zayıf olması demektir. Piyasanın birçok yönü olduğu için bütün hareketlerin iyi analiz edilmesi gerekiyor. İlerleyen süreçlerde gram altın için tahminim 580-600 lira arasında bir fiyat bekliyoruz ve halkın altına olan güveninin tazeleneceğini düşünüyorum.

“Dolarımız Yok, Düşünemiyoruz”

Adnan Ercan: Dolarımız yok bir şey düşünemiyoruz. Her şey çok pahalı. Para olsa ilk olarak ihtiyaçlarımızı alacağız. Dolara sıra gelmedi henüz. Katlamalı olarak elektriğe, suya her şeye sırayla zam geliyor. Her şey dolarla dönüyor. İhracatla gelen bütün ürünler dolara bağlı. Devlet memuru emeklisiyim aldığım emekli maaşı sadece ihtiyaçlarımıza gidiyor. Aldığımız para bize yetmiyor.

“Her Ne Kadar Maaşımızı Lira Alsak da …”

Arif Korkmaz: Her şey çok karışık. Bu dalgalanmanın sebebini kimisi pandemiye bağlıyor kimisi ekonomik krize, enflasyona bağlıyor. Şu an biz maşımızı her ne kadar TL üzerinden alsak da bütün piyasa neredeyse dolar ve euro üzerinden dönüyor. Doların artışıyla birlikte benzin fiyatlarının artması gibi dolara bağlı birçok ürün her geçen gün pahalanıyor. Yatırım konusunda ise tercihim altın veya sterlin olurdu.

“Sorumlu Hükümetin Yanlış Yatırımları“

Utku Şamil Kuyumcu: Doların artış sebebini hükümetim yaptığı yanlış yatırımların sonucu olarak görüyorum. Halk olarak bu durumu beğendiğimiz söylenemez. Bir de öğrenci olduğumuz için biz de çok etkileniyoruz bu durumdan. Ev kirası gibi pek çok alandaki artış bizi mağdur ediyor. Örnek veriyorum dolar artınca mazot fiyatları da artıyor. Mazot fiyatları artınca çiftçi zararını karşılamak için tarladan aldığı mahsule zam yapıyor böyle olunca un fiyatları da artıyor. Bunun sonucu olarak da ekmeğin fiyatı bile dolara bağlı olarak değişmiş oluyor. Bu olaylar sürekli birbirini takip ediyor. Bu gidişata göre ülkenin halinin zor olduğunu düşünüyorum. Yatırım yapacak olsam gayrimenkul veya toprağa yatırım yapardım. Kaldı ki bu ülkede para biriktirmekte zor iş.