Belediye Meclisi’nde Bütçe Tartışmaları
Çorum Belediyesi’nde evdeki hesap çarşıya uymadı. 2018 yılı tahmini bütçesi 550 milyon TL iken, kesin hesap raporunda gelir bütçesinin 400 milyon TL olduğu ortaya çıktı. Aradaki 150 milyon TL’lik fark ise çekilen krediler ve yapılan gayrimenkul satışlarıyla tamamlanmaya çalışıldı. Belediye 2018 yılında 174 milyon 39 bin TL İller Bankası ve özel bankalara borçlandı. Bu borcun 84 milyon 644 bin TL’sini geri ödedi.
Çorum Belediye Meclisi Mayıs ayı ikinci toplantısı, dün gerçekleştirildi. Tek gündem maddesi ile toplanan Belediye Meclis üyeleri 2018 yılı Bütçe Gider ve gelir kesin hesabı, idare taşınır mal yönetimi ayrıntılı hesap cetveli ile idare taşınır mal yönetim hesabı icmal cetvelleri konusunda Plan ve Bütçe Komisyonu’nun hazırladığı raporu madde madde oylayarak onayladı.
Plan ve Bütçe Komisyonu’nun raporunda ise borçlanmalar dikkatlerden kaçmadı.
2017’nin Kasım ayında mecliste onaylanan bütçede en fazla payı 152 milyon 399 bin lirayla Etüt Proje Müdürlüğü almıştı. Yine Fen İşleri Müdürlüğü’ne 77 milyon 793 bin, Park ve Bahçeler Müdürlüğü’ne 73 milyon 955 bin, Mali Hizmetler Müdürlüğü’ne 64 milyon 319 bin, Su ve Kanalizasyon Müdürlüğü’ne 58 milyon 624 bin, Temizlik İşleri Müdürlüğü’ne 23 milyon 171 bin, Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü’ne 10 milyon 770 bin, Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü’ne ise 9 milyon 555 bin lira ödenek ayrılmıştı.
HESAP TUTMADI
Ancak evdeki hesap çarşıya uymadı. 2018 yılında 42 milyon 186 bin TL vergilerden, 98 milyon 745 bin TL teşebbüs ve mülkiyetlerden, 2 milyon 15 bin TL bağış, yardımlar ve özelden, 184 milyon TL “Diğer” kategorisinden ve 63 milyon TL de sermayeden gelir elde edildi. 10 milyon TL de ek ödenek alan Çorum Belediyesi, 2018 yılını 400 milyon TL’lik gelirle tamamladı.
KREDİLERLE TAMAMLANMAYA ÇALIŞILDI
Buna karşılık 2017 yılında onaylanan bütçe 550 milyon TL. Çorum Belediyesi, hesabı tutmayınca açıkta kalan 150 milyon TL’yi kredilerle tamamlamaya çalıştı.
ÖZEL BANKALARDAN 154 MİLYON 39 BİN TL’LİK FİNANSMAN
Çorum Belediyesi 2018 yılında özel bankalardan 154 milyon 39 bin TL’lik finans elde etti. Özel bankalardan çekilen 150 milyon 401 bin TL’lik borcun 61 milyon 15 bin TL’si geri ödendi.
İLLER BANKASINDAN 73 MİLYON
İller bankasından ise 73 milyon TL’lik finansman sağlayan Çorum Belediyesi, bu borcun 23 milyon 494 bin TL’lik kısmını geri ödedi.
142 MİLYON 747 BİN TL’LİK BORÇ KALDI
Ödemelerin yapılmasının ardından borçlanmaların tamamına bakıldığında Çorum Belediyesi bugün itibariyle özel bankalara ve iller bankasına 142 milyon 747 bin TL borçlu durumda.
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Belediye Meclis Üyesi Ahmet Özdel, Çorum Belediyesi’nin borç içinde olduğunu dile getirerek, bu borcu oluşturan etkenlerden bahsetti.
Belediye Meclisi’nin dünkü toplantısında gündemle ilgili CHP Belediye Meclis Üyesi Ahmet Özdel, söz aldı. Çorum Belediyesi’ni borçlandıran stadyum, spor salonu gibi yatırımlardan bahseden Özdel, bu yatırımın aslında belediyenin işi olmadığına dikkat çekti.
Konuşmasının başında “Başkanımızın da itiraf ettiği gibi Çorum Belediyesi’nin batık olduğunu, borç ve faiz kıskacı adı altında olduğunu söyledi” diyen Özden’e Başkan Aşgın, tepki gösterdi. Aşgın, “Bir saniye neyi itiraf etmişiz. Anlamadım ben” dedi.
O sırada Başkan Aşgın’a cevap veren CHP’li Meclis Üyesi Tuncay Yılmaz da “Hatibimiz tamamlasın” ifadelerini kullandı.
Bunun üzerine Aşgın, “Hatibimiz tamamlasın da itiraf falan yok sataşma var beyefendi. Başkan olarak da müsaade edin sataşmalarda araya girebiliyim. Benim bir şey itiraf ettiğim falan yoktur” cevabını verdi.
Kısa süren atışmanın ardından konuşmasına devam eden Özdel, şunları söyledi:
“Belediyenin borca batık olduğu konusunda Çorum halkı hem fikirdir. Ödemelerini yapabilmek için taşınmazlarını sattığı, borçlar için yapılandırma yaptığı bilinen bir gerçektir. Tüm bu gerçekler karşısında susmamızı kimse beklemesin. Aslında bu borç sarmalına belediyemizin gelmesinin nedenleri de vardır.
Karakeçili Mahallesi’nde bulunan ve Turhan Kılıçcıoğlu Stadyumu olarak bilinen yer var. Söz konusu alanda yapılan imar değişikliği ve bu imar değişikliğinden sonra 2015 yılında yapılan bir ihale nedeniyle Çorum Belediyesi yeni yatırımlar ve borçlanmalara girmiştir. Çorum İdare Mahkemesi’ne açtığımız davalardan bildiğimiz gibi Çorum Belediyesi bu stadyum ve çevresini ihale ettikten sonra buranın tapu devirlerini verememiştir. Belediyeyle Gençlik ve Spor Bakanlığı arasında yapılan protokolde belediyenin öncelikle stadyum ve kapalı spor salonunu teslim etmesi gerektiği belirtilmiştir. Bugün Çorum Belediyesi’ni batağa sürükleyen ve hareket edemez hale getiren olayların başlangıcı stadyum ve çevresini satma hayalidir. Bu hayal uğruna 2016 yılında şehir stadyumu ihalesi yapılmış ve 2017 yılında da kapalı spor salonunun ihalesi verilmiştir. Aslında bu iki yatırımın da Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın yapması gerekmektedir.
Çorum ve çevresinde birinci sınıf tarım arazisi olmayan o kadar çok alan vardır ki Çorum Belediyesi’ni yöneten yönetici er, köprü alan mevkiindeki birinci sınıf tarım arazisini mezbahane ve hayvan pazarı olarak kamulaştırmış ve yapmıştır. Oysa belediyenin geçmişinde hayvan pazarı olarak işaretlediği veya kamulaştırması yapıp yapmadığını Çorum halkı olarak merak ediyoruz.
İmam Hatip Külliyesinin ek inşaatını belediye yapmıştır. Öncelikle okulların inşaatlarının Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılması gerektiğini düşünüyoruz.
Biz Çorum’da yaşayan 265 bin vatandaşımızın tamamının çıkarlarını düşünüyoruz. Bu nedenle tarım arazilerinin imara açılmasına karşıyız. Belediyenin yaptığı binaya da karşıyız. Hastane yanına stadyum yapılmasına karşıyız. Bakanlıkların yapması gereken işi belediyenin yapmasına karşıyız. Belediye bunları yaparsa yatırım yapamaz hale gelir, su faturasında indirim yapamaz hale gelir.”
2018 BÜTÇESİ, YÜZDE 42’Sİ BORÇ YÜKÜ ALTINDA’
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Belediye Meclis Üyesi Naz Bulut, Çorum Belediyesinin 2018 yılı 550 milyon TL gider bütçesi ile 390 milyon gelir bütçesi arasındaki 160 milyon cari açığın çeşitli finans kuruluşlarından alınan banka kredileriyle denkleştirildiği kaydederek, “Bütçe gelirlerimizin yüzde 42’i borç yükü altındadır” dedi.
Belediye Meclisi’nin, belediyenin hem karar alma hem de denetim organı olduğunu ifade eden Aşgın, “Bu anlamda burada alınacak tüm kararlarda hepimizin sorumlulukları vardır. Ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik zorluklar giderek derinleşmekte iken, Vatandaşa tasarruf tedbirleri önerenler, ellerinin altındaki bütçeleri hoyratça ve insafsızca kullandılar” dedi.
“KAYNAKLAR NEREDE KULLANILDI AÇIKLANSIN”
2018 bütçe gelirinin yüzde 42’isinin borç yükü altında olduğuna değinen Bulut, “Çorum Belediyesinin 2018 yılı 550 000 000 .00 TL gider bütçesi ile 390 000 000 TL Gelir bütçesi arasındaki 160 000 000 cari açığı çeşitli finans kuruluşlarından alınan banka kredileriyle denkleştirildiği görülmüştür.
Bu şu anlama gelmektedir. Bütçe gelirlerimizin yüzde 42’i borç yükü altındadır.
Buna rağmen; Bütçe yeterli görülmemiş Ulaşım hizmetlerine otobüs alınması için ek bütçe yapılıp 55 milyon bütçeye ilave edilmiş, yetmemiş 206 milyonluk gayrimenkul satışı yapılmıştır. Belediyenin asli görevi olan ulaşım sorunu felç olmuşken 55 milyonluk bütçeyle otobüs alınmayıp, peki bu kaynaklar nerelerde kullanılmıştır. Açıklanmasını istiyoruz”
2018 yılı gider bütçe gerçekleşmeleri incelendiğinde, bütçenin % 49’sunun yatırımları içeren sermaye giderlerinde kullanıldığı belirten Bulut, “Ancak faiz giderlerinin bütçe tahminlerine göre gerçekleşen tutarlarının oldukça üstünde gerçekleşmesi ve kullanılan banka kredileri dikkate alındığında öz gelirler ile yatırım yapılamadığı, belediye yatırımlarının borçlanılarak gerçekleştirildiği, uzun bir süre kredi borçlarının devam edeceği görülmektedir. Bu bağlamda, bir önceki yılla karşılaştırma yapacak olursak; 2018 yılı İçerisinde ödenen faiz gideri 29 milyon iken 2019 yılında ödeyeceğimiz faiz 42 milyona yükselmiştir. Yani bir önceki yıla göre 13 milyon daha artmıştır. Sonraki yıllarda tahakkuk eden faiz giderleri ise 63 milyondur. Sadece 2019 yılı içerisinde ödenecek Banka kredisi yaklaşık 62 000 000,00 olup gelecek yıllarda tahakkuk eden banka kredisi toplamı 210.000 000 .00 TL’dir” şeklinde konuştu.
“BORÇ STOKU HER GEÇEN GÜN ÇOĞALMAKTADIR”
Naz Bulut, 2018 bütçesi hakkındaki konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Alacakların tahsil oranı beklentilerin çok altında kaldığı için cari açık giderek artmakta ve buna bağlı olarak borç stoku her geçen gün çoğalmaktadır. Raporları incelediğimizde en büyük gelir kalemi olan Vergi gelirlerinin tahsil oranı %54 iken kira gelirlerinin tahsil oranı % 48 de kalmıştır. Çorum Belediyesi kira alacaklarını neden tahsil edememektedir? Yeni dönemde kira alacaklarının tahsili için çözüm politikaları nelerdir
BU HARCAMALAR NE KADAR GERÇEKÇİDİR
Tahsil edilemeyen her alacak borçlanma ihtiyacı doğuracağından en kısa sürede Çorum Belediyesinin izlemiş olduğu mali politikalar konusunda önlem alması ve tahsilat oranını artırması gerekmektedir.
Bunun yanı sıra, Elektrik, Haberleşme, Akaryakıt, Kiralanan iş makinaları, taşıtlar, araçların yedek parçaları, bakım ve onarımları konusunun ciddi bir takibe alınıp bu konuda maksimum tasarrufa gidilmesi gerekmektedir. Bunu söylerken dayanağımız şudur;
Gerçekleşen gider hesaplarına baktığımızda en büyük kalemleri oluşturan giderler arasında akaryakıt sarfiyatı 25 milyon, Araçların bakım onarım sanayi ve lastik giderleri 18 milyondur.
İNSAN KAYNAKLARI ETKİN VE VERİMLİ KULLANILMAMIŞ
Başka önemli bir tespitimiz. İnsan kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmadığıdır,
Belediyede yeterince teknik kadro varken yenilerinin açılmaması, Personel atımında liyakat kurallarına uyulması gerekmektedir. 4734 sayılı kamu ihale kanununun 22/d maddesine göre yapılan atımlara daha çok titizlik ve özen gösterilmesi ve bu atımların asgari düzeyde tutulması, Doğrudan temin yoluyla mal ve hizmet atımlarında daha adil ve şeffaf davranılması gerekmektedir. 260 bin nüfuslu bir şehirde doğrudan alımların sadece üç beş firma üzerinden adrese teslim yapılıp, çeşitli senaryoların kurgulanmış olacağı algısının yaratılmaması ve kamuoyunun güveninin sarsılmaması adına tarafsız şeffaf ve hakkaniyetli davranılması gerekmektedir.
Aksi takdirde Çorum Belediyesinin asıl hedef ve amaçları dışında üstlenmiş olduğu yanlış yapılan yatırımlar ve dengesiz harcamalar bugün itibariyle en hayati ihtiyaçların bile karşılanmasını güç hale getirecek, borçlanma maliyetleri her geçen yıl artıracaktır.
Bütçe açıklarının kapatılması amacıyla alınan borcun, vadesi geldiğinde yeni borçla ödenmesi sürdürülebilir ve sağlıklı bir yöntem değildir.
Doğru olan kaynakların etkin ve verimli kullanılması koşuluyla bütçede gelir ve gider dengesinin sağlanması ve harcama kalemlerinde olabildiğince tasarrufa gidilmesi gerekmektedir.
BELEDİYENİN NE KADAR BORCU VAR
Çorum Belediyesinin 31 Mart 2019 tarihi itibari ile bankalara, müteahhit firmalara, kamu kurum ve kuruluşlarına ne kadar borcu varsa Çorum halkının anlayacağı bir dille açıklanmasını istiyoruz. Madem şeffaf olacaksak atılacak ilk adım budur.
Kazandığı her kuruşun, aldığı her hizmetin vergisini ekonomik krize rağmen ödeyen, ödeme gayreti içinde olan, esnafımız ve Çorumda yaşayan her birey adına soruyor ve kamuoyuyla paylaşılmasını istiyorum. Her kesimin alın terinden artırıp ödediği vergilerin heba olmaması için yapmış olduğumuz denetimler sonucunda Çorum Belediyesinin kaynaklarının adil, şeffaf, etkin ve verimli kullanılmadığı ve belediyenin zarara uğratıldığı kanaatine varılmıştır. Bu nedenlerden dolayı Kesin hesaba olumsuz görüş bildiriyoruz.”